ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา พฤติกรรมทางการเงินของคนไทยเปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัด และหนึ่งในแรงขับเคลื่อนสำคัญที่อยู่เบื้องหลังการเปลี่ยนแปลงนี้คือ Fintech หรือเทคโนโลยีทางการเงินที่เข้ามาเติมเต็ม จัดระเบียบ และเร่งเครื่องพฤติกรรมการใช้จ่าย ออมเงิน ลงทุน และเข้าถึงบริการทางการเงินให้ทันสมัย รวดเร็ว และเข้าถึงง่ายขึ้นแบบไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
ยุคที่เงินสดเริ่มตกขอบ
จากสังคมที่เคยใช้เงินสดเป็นหลัก ปัจจุบันคนไทยเริ่มพกเงินสดน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด การจ่ายผ่านแอป Mobile Banking, QR Code, e-Wallet หรือแม้แต่ผ่าน LINE กลายเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่แค่ในเมืองหลวง แต่ขยายไปถึงร้านค้าในต่างจังหวัด หาบเร่ แผงลอย และวินมอเตอร์ไซค์ด้วย การมาถึงของแพลตฟอร์มอย่าง PromptPay, TrueMoney, ShopeePay, Krungthai NEXT หรือ K PLUS** ทำให้คนไทยทุกเพศทุกวัยเข้าถึงบริการทางการเงินได้รวดเร็วโดยไม่ต้องใช้บัตร ไม่ต้องพกเงินสด ไม่ต้องต่อคิวธนาคารเหมือนสมัยก่อนอีกต่อไป
การกู้ยืมเงินแบบไร้ธนาคาร
อีกหนึ่งพฤติกรรมใหม่ที่กำลังเกิดขึ้นคือ การกู้เงินผ่านแอป Fintech แทนที่จะเดินเข้าไปขอสินเชื่อกับธนาคารแบบเดิม ปัจจุบันคนไทยสามารถยื่นขอกู้ผ่านมือถือได้ในไม่กี่นาที โดยบริษัท Fintech หลายแห่งใช้ AI และ Big Data ในการประเมินความสามารถในการชำระหนี้ แทนที่จะพิจารณาเพียงรายได้หรือเอกสารทางการเงินแบบเดิม ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ “สินเชื่อดิจิทัล” ที่ไม่ต้องใช้คนค้ำ ไม่ต้องยื่นเอกสารมากมาย และโอนเงินเข้าบัญชีให้ทันทีหลังอนุมัติ
การลงทุนกลายเป็นเรื่องง่ายและไม่ต้องรวย
Fintech ทำให้การลงทุนที่เคยเป็นเรื่องไกลตัวของคนทั่วไปกลายเป็นเรื่องที่ทุกคนเข้าถึงได้ ไม่ว่าจะเป็น หุ้น กองทุนรวม คริปโต NFT หรือทองคำออนไลน์ แอปอย่าง Robinhood, Jitta Wealth, Bitkub หรือ FINNOMENA เปิดประตูให้คนไทยเริ่มต้นลงทุนได้ด้วยเงินเพียงไม่กี่บาท มีระบบอัตโนมัติช่วยแนะนำ จัดพอร์ต และติดตามผลแบบเรียลไทม์ โดยไม่ต้องเข้าใจศัพท์เทคนิคหรือวิเคราะห์งบดุลด้วยตัวเอง
วินัยการเงินและการออมถูกปลูกฝังผ่านแอป
คนรุ่นใหม่จำนวนมากเริ่มต้นการออมเงินด้วยการใช้แอปที่มีฟีเจอร์บันทึกรายจ่าย วางแผนเป้าหมาย แยกกระเป๋าอัตโนมัติ และส่งแจ้งเตือนให้ไม่ใช้เงินเกินตัว แอปอย่าง Piggipo, MeTee หรือ Finnomena Planner ช่วยเปลี่ยนคนใช้เงินไม่เป็นให้กลายเป็นคนวางแผนเก็บเงินอย่างมีระบบ แม้แต่กลุ่มรายได้น้อยหรืออาชีพอิสระที่เคยไม่มีบัญชีธนาคาร วันนี้สามารถเข้าถึงแอปออมเงินที่ใช้ง่าย มีภาพประกอบ และภาษาที่เข้าใจได้ ไม่ต้องมีความรู้การเงินมาก่อน
ฟินเทคกำลังเป็นพลังใหม่ในสังคมไทย
สิ่งที่น่าสนใจคือ Fintech ไม่ได้แค่เปลี่ยนพฤติกรรมรายบุคคล แต่ยังเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจโดยรวม เช่น เพิ่มโอกาสให้ธุรกิจขนาดเล็กเข้าถึงเงินทุน เพิ่มรายได้จากแพลตฟอร์มออนไลน์ และสร้างงานใหม่ในระบบเศรษฐกิจดิจิทัล ตั้งแต่คนขับเดลิเวอรีถึงผู้พัฒนาแอป ในขณะเดียวกัน ภาครัฐและธนาคารแห่งประเทศไทยก็เร่งออกกฎหมายและนโยบายเพื่อควบคุมและส่งเสริม Fintech ให้เติบโตอย่างปลอดภัย มีธรรมาภิบาล และไม่เปิดช่องให้เกิดหนี้นอกระบบหรือการฉ้อโกงในรูปแบบใหม่
เทคโนโลยีทางการเงินเปลี่ยนพฤติกรรมคนไทยแบบถอนราก
จากสังคมเงินสดสู่ยุคดิจิทัลที่ทุกอย่างอยู่ในมือถือ Fintech กำลังทำให้คนไทยเข้าถึงบริการทางการเงินได้อย่างเท่าเทียม สะดวก และเป็นระบบมากขึ้น ตั้งแต่การใช้จ่าย กู้ยืม ออม ไปจนถึงการลงทุน ขณะเดียวกันก็ช่วยยกระดับความรู้การเงินให้กับคนรุ่นใหม่และกลุ่มเปราะบางในสังคมอย่างไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน นี่คือพลังที่ไม่อาจมองข้ามของ Fintech ในการปั้นอนาคตทางการเงินของคนไทยทั้งประเทศ
